Skip to main content

RETRATODO

PUMARADA ang mga retrato, sunod-sunod, pero napahikab lang ang kumag… ‘lang kuwentang palabas, walang… putang ama!

Titigok na pala siya. Mga larawang hango sa kanyang buhay ang isa-isang lumiliyab…

Pinanood ang mga retrato. ‘Yon at ‘yon at ‘yon ang nakita.

Nanood at nanood at nanood lang naman siya— laging nakatunganga, usisero, laging miron lang sa mga nangyayari… pulos daldal, pulos laway.

Pinanood niya ang kanyang panonood.

Tagal. Napakatagal. Walang nangyayari.

‘Kakabagot. ‘Kakainip. Pulos gano’n lang?

Walang romansa…’lang libog. ‘Lang katatakutan o lagim… kahit nabuong pantasya o bangungot. ‘Lang sininop na pagkain sa sikmura’t isipan… ‘Lang aksiyon o kahit katiting na salpukan, pulos daldal… urirat kung ano na’ng ginawa (mamaliitin, pipintasan, lalaitin) ng nasa kalapit na bakuran… Wala lang.

Pero gano’n talaga bago matodas—paparada sa isipan lahat at lahat ng larawan ng naging buhay… kahit pa walang katuturan, walang kabuhay-buhay na buhay.

Bakit maghahanap ng magandang mapapanood kung wala namang magandang natupad? Sino bang gumawa ng lintek na iskrip na ‘to kundi siya mismo? Nilalangaw lang. Sino ba’ng direktor nito? Sino’ng may pakana ng ganitong ‘kakaantok na walang patumanggang katangahan?

Pero hindi maipipikit ang mga mata sa panonood… ni hindi mang-uusig ang mga nakalantad na larawan.

Walang napundar o pinagsikapan kahit katiting na mga ari-arian… walang binuong mga kasangkapan na pakikinabangan… nagpalaki lang ng bayag pero ni hindi kumiskis ‘yon sa puday, hindi makapagbilang ng mga babaeng pinatikim ng kaligayahan—mas astig pa ‘yung asong gala, nakarami ng inanakan, may mga sinila, nilapang.

Mas matindi pa pala ‘yung tutulog-tulog na pusa… mga kuko, igtad at igpaw ng katawan ang laging ihinahasa… nagiging bihasa.

Titigok na pala siya. Babawian ng buhay na walang kabuhay-buhay… mas mahusay pa pala ang manok na nagkutkot ng kahit anong butil at bulate sa lupa… mas magaling pala ang manok na putak lang nang putak kapag nangitlog.

Mas matikas pa ang pawikan na hindi man pumutak, maghuhukay sa aplaya, maglalagak ng susunod na salinlahi… saka muling lalangoy patungong laot, maglalakbay sa kung saan-saan, tutuklas ng kung anu-ano…

Ano ba ‘tong tambak ng retratong ipinapalabas mandin para panoorin? ‘Kakapika, walang nangyayari… pulos katsang, pulos ngawa, pulos reklamo’t angal… anong klaseng buhay ‘to?

Ba’t binuhay pa ‘tong ganitong tao? Pampasikip na asungot lang ang ipinapel sa mundo…

Mas mabuti pa pala ang bulate’t mikrobyo, pinagyaman nila ang lupang kinalagakan… nagpayabong ng samut-saring halaman…

Sige, buntunan ng sisi ang sarili… buhusan ng balde-baldeng pintas-lait-libak-mura… sa mga huling sandali ng sariling buhay, ipaparada ang mga retrato ng ginampanan at ginanap sa buhay.

Lintik na palabas, pero sino ba ang gumagawa ng sariling buhay—hindi naman ‘yung mga nasa kalapit na bahay…

‘Kakabagot. ‘Kakainip. Pulos gano’n at gano’n lang?

Humahagalpak sa halakhak si Kamatayan.

Comments

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...