Skip to main content

Suwag-buwag sa tradisyon

PASLIT pa kami noon, hihimukin ni Ama na sumayaw-sumabay sa ilang galaw mula hung gar kung fu ng dalubgurong Wong Fei-hung. Sa iglap na igkas ng bisig at pihit ng baywang, gagagarin ang magkasanib na marahas na hampas at mayuming kislot ng alon.

Bibira pa a la Gregorian chant kasabay ng galaw ang isang salitang ugat mula Sanskrit. Tumutukoy daw sa tubig. Nananawagan. Taimtim na humihiling ng ulan. Maski buhos ng unos. Payag kahit todo delubyo.

Sanlinggo yata kaming magpapagpag ng mantika’t magpapatagaktak ng pawis sa ganoong ritwal bago sumapit ang Disyembre 31, bisperas ng bagong taon.

Kahit paano’y nasusuklian ang hirap namin ng katiting na ambon—na tahasang pagsuwag o mapangahas na pagbuwag sa pyrotechnic tradition para salubungin ng kasalaulaan ang pagpihit ng taon.

Talamak na air pollution daw ang nakagawian ng Filipinoise para magpaalam sa lumang taon, sumalubong sa bagong taon. Salaula raw ang ganoong gawi. Na hindi inuungkat, hindi sinusuri.

Malalagasan naman ang bulsa ng P15,000 pamasahe sa PAL—sana’y mabasa ito ng mga kabig ni Dr. Lucio Tan-- kung lilipad sina Mama at Ama papuntang Davao City para sumalubong sa bagong taon. Ipinagbawal na kasi doon ang paputok. Kaya tiwasay at malamyos na sasapit sa mga tagaroon ang simoy-amihan sa halip na ingay-alingasaw at sambulat-sansang ng pulbura’t ligalig.

Hindi pa namin kayang gumastos ng mga P5 milyon para umupa ng eroplano’t bumili ng saku-sakong asin para sa isasagawang cloud seeding. Para magpabuhos ng ulan kahit sa paligid lang ng aming tahanan. Para huwag nang magdamay pa.

Kasi’y kami lang yata ang may kakaibang hilig. At pananalig. Hangad namin na buhos ng biyaya mula kalangitan ang magiging muhon sa unang araw ng bawat bagong taon. Para tuloy-tuloy na agos-buhos ng biyaya sa buong taon.

Sa isang agricultural research facility sa Puguis, La Trinidad, Benguet manunuluyan sina Mama’t Ama ng ilang araw hanggang sa pagpasok ng 2007. Babakasyon sa 50-ektaryang latag ng bulubunduking lupain sa Cordillera.

Cloud forest pa raw doon—suson-suson ang namumuong ulap tuwing hapon. Ligid ang lunan ng mga huklubang pine trees. Coffea arabica, lemon, lime, mandarin at ponkan oranges ang nakataliba sa pagitan ng mga pino. May mga bahaging inilaan sa iba pang pananim—kamatis, repolyo, pimiento, sayote, leeks, strawberries, mga halamang ornamental at namumulaklak.

Every stretch of the terrain throbs with teeming life. Doon sila gagalugad. Maghahagilap ng mga binhi ng pino o mga laglag na bulaklak ng sanggumay.

Sa ganoong tanawin sila maghihilamos, magkakatkat ng mga natipong agiw sa paningin at pananaw.

Sa halip na walang saysay na paputok, pulos kuliglig, samut-saring huni ng kulisap, at patak ng namuong hamog mula bubong ang maririnig sa kahabaan ng magdamag. Hahaplos ang mapanlunas na musika sa dibdib at utak.

Saka may banayad na buhos ng ulan tuwing sumasapit ang paghuhunos ng taon. Iyon ang talagang pakay nila sa pagtungo sa ganoong liblib na lupalop.

Comments

Popular posts from this blog

Every single cell of my body's happy

I got this one from Carmelite Sisters from whose school three of my kids were graduated from. They have this snatch of a song that packs a fusion metal and liebeslaud beat and whose lyrics go like this: "Every single cell of my body is happy. Every single cell of my body is well. I thank you, Lord. I feel so good. Every single cell of my body is well." Biology-sharp nerds would readily agree with me in this digression... Over their lifetimes, cells are assaulted by a host of biological insults and injuries. The cells go through such ordeals as infection, trauma, extremes of temperature, exposure to toxins in the environment, and damage from metabolic processes-- this last item is often self-inflicted and includes a merry motley medley of smoking a deck a day of Philip Morris menthols, drinking currant-flavored vodka or suds, overindulgence in red meat or the choicest fat-marbled cuts of poultry and such carcass. When the damage gets to a certain point, cells self-de

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky