Skip to main content

Otso-otso


KULANG pa ang iniregalo sa ikalawang kaarawan ng apo—P100 ang bili sa inukab na lapad ng kahoy, sungkaan… dalawang hanay ng pitong butas sa kahabaan, tig-isang subihang butas sa magkabilang dulo…

Papatak sa tigwalong butas, kaya otso-otso. Suwerte!

Umaangal nga ang Anghelola, mababaw daw ang ukab ng nabiling sungkaan… kumpareng Jerusalino Araos na lang ang matiyagang gumawa ng ganoon mula antigong haligi, itatampok ang sungkaan sa mababang inukit na hapag… saksakan pa ng bigat, sa ikakaya ng bulsa at bisig.

98 sigay o cowrie shells ang kulang, papatak sa 100 ang kabuuang bilang pati na dalawang magsusungka… sa alinmang laro, nilalaro ng laro pati ang naglalaro… Homo sapiens turn as Homo ludens, thinking becomes playful… gano’n kasi sa quantum physics.

Aba’y mas maganda ang kinis ng mga sigay na nasusumpungan sa baybayin ng Ilog Malino sa Bolinao, Pangasinan… mula murang rosas hanggang matingkad na ube o may hibo ng bughaw, kulay sanlibong piso.

Boca del coño ang anyo ng sigay, nakangiti lagi, nakabuka. Na tila katumbas ng perra o babaeng aso… ginamit na salapi ng ilang sinaunang kultura, perang pambili ng alipin.

Pero anuman ang bilhin, pera pa rin kahit sa ukab ng sungkaan na lang ipapatak… laruan lang talagang tulad ng sa larong Monopoly… at kailangang igiit na laruan lang ng tao ang pera, hindi laruan ng pera ang tao.

Pag-ungkat sa sagisag ang sungka… katumbas ng pitong hakbang ang pitong ukab, isa-isang huhulugan ng sampatak na barya pero lagi’t laging isasalin ang isa—hindi na gagalawin o gugugulin sa pag-ikot sa mga ukab—sa subihan. Doon matitipon ang perang sigay. Subi = save; subihan = savings bank. Parang larong aralin sa pagtitipid at capital formation.

May kakaibang katangian ang lapat-kamay lapit-diwang laro. Magagagap ang daigdig sa paghawak ng mga bagay-bagay sa laro… na nilinaw ng isang sulatin sa September 2010 edition of Scientific American:

“Learning through touch is instinctual. Even newborns can recognize objects by touch alone.

“At first, tactile learning involves manipulating objects. But as children mature, they begin to apply these physical concepts to abstract ideas.

“Hands-on exploration helps children learn more and remember what they have discovered. It also enhances math, verbal and thinking skills.

Oo, palamuti rin ang sungkaan… bukod sa salaping pantumbas ng mga alipin, sagisag din kasi ang mga sigay ng karunungan at masinop na pag-aaral.

Dadakot ng mga sagisag-salapi ang musmos, kikimkimin sa kanyang palad… magsasalit-salitan sa isipan ang bilang ng mga butil na ipinadpad, ibinilad ng karagatan sa pampang… upang mapulot, mapaglaruan.

Para mahasa sa higpit ng gagap ang mga kamay. Para mabihasa sa paggagap pati na puso at isipan.

Hindi lang katumbas ng pitong ukab ang tutunguhin sa bukas na hinaharap.

Comments

Popular posts from this blog

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...

Hardin at basura

ni Abraham Arjuna G. de los Reyes May hardin kami sa loob ng bakuran. Meron din sa labas sa bakanteng lote na tapat ng tindahan na konti lang ang layo. Yung hardin namin sa loob ay malago at kumpulan ang mga halaman. Wala na kaming matataniman sa loob. Laging basa ang mga halaman dahil lagi sa amin umuulan. Kapag walang ulan, dinidilig. Sa kinatatayuan ng mga halaman ay mga pasong basag. Mabato ang daanan sa hardin. May mga kalat na shell ng oysters. Dito gumagala ang mga alaga naming pagong, manok, aso, palaka saka mga gagamba. Sa hardin namin sa labas na tapat ng isang tindahan ay malupa. Tabi ng hugis bundok na tambakan ng basura na mabaho at malansa ang amoy. Mataas ang lupa kaya ginawa namin na lang na parang terraces na tawag sa Tagalog ay “payaw”. Ang pagpapayaw ay madaling gawin. Kumukuha kami ng asarol o “mattock” sa English. Ito ay isang metal na walang matulis na talim sa dulo at ito ay nakasuksok sa dulo ng hawakan. Ginagam...

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...