Skip to main content

Kata



“Speak not unless you can improve the silence.”
Spanish proverb


BUNTOT ng dragon ang katumbas ng kambal na paa… inihaplit paharap, iglap na sinalag ng katunggali… hindi akalaing nagkamali pala sa tangkang gagapin ang buntot… na biglang pumilantik paikot, salpak sa leeg… sa sentido… paulit-ulit.

Maikukuwento muli’t muli ang naganap na sukatan sa mga apo… hindi na kailangan pang tambakan ng sangkatutak na salita ang paulit-ulit na paglalahad, ang pagsisiwalat… nangyari na ‘yon, may nakasagupa… bulagta sa inabot na sunud-sunod na haplit ng buntot ng dragon.

Pero mababalikan ang nakaraang pangyayari. Babalikan upang may mapulot na aral, may masinop at maisalin na kaalaman sa laman. Nemo dat quod non habet—hindi maibibigay ang hindi taglay.

Ganoon lang ang kata o pinagtagni-tagning galaw sa sining-tanggulan… story-telling of a mortal engagement, not a word said, just a sequence of movements to replay whatever transpired. Just show-and-tell, it’s a recitation of poetry in motion…maybe it’s a moving story, and I’m keeping my fingers crossed, my grandchildren can appreciate stories like that—not a word, not a pipsqueak or cackle added.

There’s sheer economy of movement shining in such a telling
… walang lulutang na kataga pero malalim ang taga.

Parang maliyab na pamumulaklak ng dapdap, maghuhubad muna ng dahon saka iuusbong ang mga talulot… parang hitik na pamumunga ng anonas o siniguelas, iwawaksi ang saplot na yamungmong bago itambad ang makakatas, malulutong na mga utong.

Parang masuyong pagtatalik… papalisin muna bawat tabing sa katawan…

T-teka, teka, on second thought, second thought, second thought I need not demonstrate all the variations of enlightened and blissful coupling as taught in Ishimpo, uh, that Chinese classic that’s also called “The Tao of Sex.”

It takes 30 years to get into the spirit of, say, the entire set of 108 movements in tai qi quan… uh, that’s a lifetime. Too heady strong a drink to imbibe. ‘Hirap talagang laklakin nang biglaan, hinay-hinay ang kailangan… ah, too much of a drunk am I, kaya alak pa!

At kapag nakagiliwang tumungga ng ganoong inumin, magiging gawi na rin ang tagubilin ng salawikaing Español—keep your mouth shut… kasi nga nahuhuli ang isda sa bunganga. It’s not just saying something, something must be said… hindi pulos buga lang ng laway.

Kantiyaw nga ng aking yumaong abuela sa makatsang o makati ang dila: “Mas magaling pa ang manok, pumuputak lang kapag nagluwal ng itlog, tiyak na may pagkaing ihahandog.”

Tudyo naman ng abuelo: “Bakit kikibo kung ‘kakasuka talaga ang body odor? Tanggalin ‘yang B.O.. para matira ang ki…. Er, let me stink about it.”

Comments

Popular posts from this blog

Every single cell of my body's happy

I got this one from Carmelite Sisters from whose school three of my kids were graduated from. They have this snatch of a song that packs a fusion metal and liebeslaud beat and whose lyrics go like this: "Every single cell of my body is happy. Every single cell of my body is well. I thank you, Lord. I feel so good. Every single cell of my body is well." Biology-sharp nerds would readily agree with me in this digression... Over their lifetimes, cells are assaulted by a host of biological insults and injuries. The cells go through such ordeals as infection, trauma, extremes of temperature, exposure to toxins in the environment, and damage from metabolic processes-- this last item is often self-inflicted and includes a merry motley medley of smoking a deck a day of Philip Morris menthols, drinking currant-flavored vodka or suds, overindulgence in red meat or the choicest fat-marbled cuts of poultry and such carcass. When the damage gets to a certain point, cells self-de

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal