Skip to main content

SANLINGGONG GAWA-BATA



Crisp-fried elephant foot yam or pungapong.

PITO ang kanyang naging anak, kung saan-saang panig ng bansa napadpad. Isa-isa niyang dinalaw, inalam ang kalagayan.

Gano’n lang ang takbo ng nahapyawang nobela… na talagang payat at payak ang ubod at buod—isalin sa sariling pamumuhay ang mga nalaman o naunawaan sa buhay.

Pulos pobre pa sa daga ang kalagayan sa buhay ng mga anak na dinalaw… kaya humihilahod sa buntong-hininga, hikbi, hapdi at hapis na hinagpis ang usad ng binabasa.

‘Kakapika talaga kapag namihasa na sa maliksi’t rumaragasa… humaharurot, bumabarurot na musika nina Johann Sebastian Bach, Antonio Vivaldi at Van Halen… sabi nga’y the quality of your movement determines the quality of your life. And there’s broad hint of rape in rapid, rapids, rapine… ave de rapiña. Hindi tinapos basahin ang nobela.

Sanlinggong gawa—pitong anak natiyanak pawang sa dalita nasadlak. Ni hindi nagpahinga sa araw ng pangilin… sa Diyos ang awa, sa tao ang gawa-bata… kaya dumadanak, sumasanaw pa rin ang laway ng Simbahang Romano Katoliko at health care professionals hinggil sa reproductive health bill sa Kongreso.

Nemo dat quod non habet—hindi mo maibibigay ang hindi mo taglay.

Aba’y tumpak pala ang payo ni Lao Tzu sa Tao Te Ching, “in family life, be completely present.” Such doting presence nudges the gray matter, recent findings indicate, to turn up more neurons in both parents and children that makes them keener, sharper, brainier… need we say better equipped for life’s challenges?

Chew that, including the Bruno Bettelheim notion on life-script that parents can sink—read: hardwiring, software programming-- into the character and kismet of their offspring.

Or the proverbial Solomon counsel— train a child in the way he should go and when he is old, such train will not be derailed, fly off its tracks… or something as far-fetched as hurtling off into space.


Sambuwang barukbok—30 dilag na dinilig-diligan, gano’n siguro ang mas magandang paksain kung susulat ng nobelang katakam-takam namnamin. Isa-isa silang sasadyain, aalamin kung ano ang kanilang kinahinatnan matapos tinalikdan… no, that last word simply means turning one’s back, it doesn’t connote rear entry.

T-teka, binabalik-balikan ko noon ang isang abuelo… sapak talaga ang kanyang nagliliyab sa anghang na ginataang tagunton o freshwater shrimps na may talbos ng pako o fiddlehead fern, saka sinigang na kanduli o crucifix fish sa bayabas at pungapong (Amorphophallus campanulatus).

Pumanaw na siya, naisalin sa ‘kin ang lihim ng kanyang lutuin… pero ‘hirap talagang maghagilap ng mga sangkap sa pamilihan—tagunton, kanduli, pako, pungapong…

Reality check: Sa halip sumagap ng alimuom ng hinagpis, hinampo at hinanakit sa buhay ng kaanak o kaibigan na sinasadya saanmang lupalop, patuloy pa rin sa pagsisinop ng mga sangkap at pamamaraan sa lutuin.

Pati luto ng Diyos.

Comments

Popular posts from this blog

Every single cell of my body's happy

I got this one from Carmelite Sisters from whose school three of my kids were graduated from. They have this snatch of a song that packs a fusion metal and liebeslaud beat and whose lyrics go like this: "Every single cell of my body is happy. Every single cell of my body is well. I thank you, Lord. I feel so good. Every single cell of my body is well." Biology-sharp nerds would readily agree with me in this digression... Over their lifetimes, cells are assaulted by a host of biological insults and injuries. The cells go through such ordeals as infection, trauma, extremes of temperature, exposure to toxins in the environment, and damage from metabolic processes-- this last item is often self-inflicted and includes a merry motley medley of smoking a deck a day of Philip Morris menthols, drinking currant-flavored vodka or suds, overindulgence in red meat or the choicest fat-marbled cuts of poultry and such carcass. When the damage gets to a certain point, cells self-de

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal