Skip to main content

Subukan ang Sudoku

PARA maging labaha ang killer instinct sa pagsalakay, naipayo sa anak na matuto munang (1) gumuhit o umukit, (2) sumulat, (3) tumugtog ng gitara o plawta at (4) magpakabihasa sa sining tanggulan o martial arts. Kulang pa kasi sa talim at lalim ang kanyang mga pakana’t pamatay na sulong sa chess noon…

Sa sinaunang panahon sa China, ang mga tinukoy—kabilang na ang paglalaro ng kanilang katumbas sa chess, shang kee (na pinagmulan naman ng ating katutubong laro, sungka) -- ang pamantayan sa pagiging ganap na tao... hindi talaga ituturing na tao kapag kulang ang kaalaman sa limang sining at larangan.

Marka o palatandaan daw ng matinong pagkatao ang may taglay sa mga ganoong kaalaman— na ang tahasang pakay ay mahubog na lubusan ang (1) diwa, (2) katawan, (3) puso, (4) isip, at (5) kaluluwa. Talagang totoo yata sa China ang kasabihang “madaling maging tao—kahit sa tabi-tabi’y ubrang patuwad o patayo para makabuo—mahirap magpakatao.”

O, maituturing ba na kapwa-tao ang kulang na kulang at hikahos sa mga ganoong kaalaman?

Hindot ‘yang sinasabi ng mga mahirap daw dahil kinakapos sa pera’t kinukulang sa pagkain—aba’y kinakain din ang pekpek… Aba uli: Mas napakahirap magpalaki ng mga anak… kailangan pang isalin sa bawat magiging ang mga ganoong limang kakayahan… paano na lang kung ang kayang patugtugin ay sex organ, pwe-he-he-he!

Sabi nga ni Francisco Balagtas: “Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad/ Sa bait at muni, sa hatol ay salat/ Masaklap na bunga ng maling paglingap/ Habag ng magulang sa irog na anak./ Sa taguring bunso’t likong pagmamahal/ Ang isinasama ng bata’y nunukal/ ‘Di baga marami sa kapabayaan/ Ng ‘di dapat magturong tamad na magulang!”

Call me old-fashioned… Pero mga ganoong pinanday na katangian at kakayahan pa rin (na isinalin o mana sa magulang) ang hinahanap sa pipiliing uugit sa bansa— kung minsan nga, pati sa katoto sa tungga para mas masaya’t makatuturan ang jamming… Aba’y paanong maaatim ang tulad ng isang Erap kung hindi kanais-nais ang tabas ng waistline, o ang isang Gloria na wala naman yatang kaluluwa?

(Sige na nga, maa-ATM silang mga tatakbo sa halalan tu-u-ten (2010)… pero dapat masunod ang sabi ni Sen. Miriam P. Defensor-Santiago. Na lalaspag bawat hayok na hayok maging pestedente ng P2 bilyon… para bumaha naman ang pera, mwa-ha-ha-haw!)

Old-fashioned or downright old? Nagiging mapurol ang reflex action kapag pumalo sa edad 39, kaya kailangan nang ihasa ang banayad na igkas ng alinmang bahagi ng katawan sa qigong o taiqiquan… na pampatibay talaga ng immune system ng katawan para makaiwas sa samut-saring sakit at karamdaman… para manatiling makinis ang balat na dadaluyan ng qi o life force upang makatipid sa facial treatments at iba pang nakakadudang body overhauling procedures nina Dr. Vicki Belo.

Sabihin pang pupurol din ang isip sa pagtanda, laging nagbabanta ang Alzheimer’s disease— kaya dapat na walang humpay ang panggagahasa, este, paghahasa sa talim ng talisik… isabak sa malulupit na mind games… chess, crossword puzzles, online research, pagbabasa ng aklat at babasahin. Ah, astig ang Sudoku… subukang sabakan at tiyak na gaganahan.

Comments

Popular posts from this blog

Every single cell of my body's happy

I got this one from Carmelite Sisters from whose school three of my kids were graduated from. They have this snatch of a song that packs a fusion metal and liebeslaud beat and whose lyrics go like this: "Every single cell of my body is happy. Every single cell of my body is well. I thank you, Lord. I feel so good. Every single cell of my body is well." Biology-sharp nerds would readily agree with me in this digression... Over their lifetimes, cells are assaulted by a host of biological insults and injuries. The cells go through such ordeals as infection, trauma, extremes of temperature, exposure to toxins in the environment, and damage from metabolic processes-- this last item is often self-inflicted and includes a merry motley medley of smoking a deck a day of Philip Morris menthols, drinking currant-flavored vodka or suds, overindulgence in red meat or the choicest fat-marbled cuts of poultry and such carcass. When the damage gets to a certain point, cells self-de

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky