Skip to main content

Kape sa kisapmata

SA mga huling taon daw ng 1960—ni hindi pa ‘ko diklap ng libog sa balintataw ni Ama na uhuging paslit pa noon—nang una siyang makatikim ng instant coffee. Nakalagay sa lata. Pulbos na mas pino pa kaysa dinikdik na buhangin. Parang abo na kakulay ng lupa. Sangkutsarita lang sa sambasong tubig, kumukulo man o hindi, meron nang kape sa isang kisap-mata.

Panahon iyon na nagtitingi raw ng roasted coffee beans o binusang buto ng kape sa alinmang palengke. Konti lang ang pagpipilian— excelsa, robusta, arabica, liberica na pawang uri ng bunga ng kape, may kani-kaniyang katangian sa latay ng lasa at halik ng halimuyak.

Sa mga nagtitipid o hindi nakahiligan ang paninibasib ng sangkap na caffeine ng kape sa ulirat, may mabibili ring binusang buto ng utaw o soybeans. Naibubusa rin daw ang bigas at buto ng okra, 100% caffeine-free at malalantakan pati latak.

Samut-saring tatak ang unti-unting bumaha sa pamilihan simula noon. Nescafe. Blend 45—wala yatang blend .22, .357 o 5.56. Café Puro. Café de Malate. Café Adriatico. Iba’t iba pa. Pawang nakasilid na sa baso o garapon. Unti-unti na ring ginitgit para mapalis mula sa kanilang luklukan sa palengke at panlasa ng balana ang mga binusang buto ng kape. Na kailangan pang gilingin. Kailangan pang magpakulo ng tubig bago maisangkap ang dalawa-tatlong kutsarang kape’t santipak na panutsa bago makahigop ng pampainit ng sikmura sa umaga.

Kahit iilang hakbang lang ang dapat gawin para makatungga ng humahalimuyak, sumusulak sa linamnam na nilagang kape, ngangatngat pa rin iyon ng panahon at paraan. Labis-labis yata ang pagmamadali natin sa yugtong ito ng panahon. Nagmamadali pero hindi naman matukoy ang patutunguhan. Kaya nakagawian na lang ang anumang mabilisan, paspasan. Para bang quickie sex, basta makaraos lang. Kahit bitin.

So these days we’re conveniently having 3-in-1 instant coffee— an amalgam of sweetener, cream, plus coffee granules. All of ‘em in a sachet. Something to sashay about. Or is it really coffee? Could be something coughed up like tidbits of phlegm in an industrial process we barely have an inkling of?

Ibubusa ang mga pinatuyong buto ng kape pati anumang maihahalo sa bulto ng mga buto. Gigilingin. Saka ilalaga. Patutuyuin ang pinaglagaang tubig, maiiwan ang pulbos—and in that industrial dehydration process, the essential oils and other nutraceutical principles in honest-to-goodness coffee likely evanesces, simply lost in translation.

But there’s the dust-like sediment that can be bulked up with extenders, the instant coffee granules we all can dump and stir in a cup of water for our caffeine fix. So there.

Anim hanggang walong tasang kape raw ang kailangang lagukin araw-araw para makaiwas sa banta ng diabetes mellitus, Alzheimer’s at Parkinson’s disease, ilang uri ng tumor at kanser, nalimutan ko na ang iba pang sakit na naiwawaksi ng kape. Hindi naman kasi nilinaw ng mga mananaliksik kung anong klase ng kape ang may ganoong kakayahan laban sa mga karamdaman.

P150 lang daw ang sambasong kape sa Starbucks. Brewed coffee yata mula binusa’t giniling na buto ng kape. Sa P150, kalahating kilo ng Cordillera-grown Coffea arabica beans ang nabili nina Ama’t Mama sa palengke ng Baguio kamakailan. Dumadayo pa sila minsan sa isang palengke sa Tagaytay. Cavite-grown Coffea liberica naman ang nabibili doon.

Kapag sumulak na ang tubig sa coffee pot, dalawang kutsaritang pulbos ng kape ang ilalahok. Naglalakbay hanggang sa kapitbahay ang kahali-halinang halimuyak. Nag-aanyaya.

An’sarap na katuwang sa pandesal na may palamang puke-- puting keso ‘yun—ng umuusok na kape!

Comments

Popular posts from this blog

Every single cell of my body's happy

I got this one from Carmelite Sisters from whose school three of my kids were graduated from. They have this snatch of a song that packs a fusion metal and liebeslaud beat and whose lyrics go like this: "Every single cell of my body is happy. Every single cell of my body is well. I thank you, Lord. I feel so good. Every single cell of my body is well." Biology-sharp nerds would readily agree with me in this digression... Over their lifetimes, cells are assaulted by a host of biological insults and injuries. The cells go through such ordeals as infection, trauma, extremes of temperature, exposure to toxins in the environment, and damage from metabolic processes-- this last item is often self-inflicted and includes a merry motley medley of smoking a deck a day of Philip Morris menthols, drinking currant-flavored vodka or suds, overindulgence in red meat or the choicest fat-marbled cuts of poultry and such carcass. When the damage gets to a certain point, cells self-de

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal