Skip to main content

Paputak


HINDI pa ipinagbabawal ang mga tanga’t gunggong.

Kaya lumabas man sa isang ulat na bawal na raw ang paputok, watusi man o weapons of mass destruction, hindi naman bawal ang paputak.

Laway at lalamunan na may itatagal sa maghapon at magdamag na putak ang kailangan upang isalubong sa paglisan ng lumang taon, pagpasok ng bagong taon.

Kasabihan nang pinagsanib ng Lumikha ang saradong utak at walang humpay na putak… small minds fit into loudmouths… at naglipana sa paligid ang ganitong kakatwang gunggong na animal.

Puputak lang ang inahin na nakalimlim sa pugad kapag may handog na itlog… parang nanganganak ang pangingitlog, hihilab din, iiri bago lubusang lumabas sa puwerta ang pinaghirapan. At patalastas nga ang putak, may bagong lagak na galak—na sagana sa protina.

Bawal ang paputok. Hindi bawal ang tanga’t gunggong—mamamayagpag pa ang paputak. Na ubrang tipunin saanmang liwasan, sulsulang pumutak nang pumutak, magsaboy ng halitosis sa hangin… para masabi nga naman ng sambayanan na meron silang nagawa… mas angkop, nangawa.

Naging tradisyon kasi ng ingay at usok ang pagdiriwang ng bawat bagong taon. Pantaboy daw ng malas ang ingay, pambingwit sa suwerte… kahit naman tilapia o tursilyo ang bibingwitin, mabubulabog sa ingay… lalayo sa bingwit.

Kung wala rin lang balak magsayang ng pera sa pailaw, maaaring maglagay na lang ng siyam na mirasol o kandila sa bahaging timog ng tahanan… sa paniwalang feng shui, sa timog nakadambana ang kinabukasan, ang hinaharap, at kasikatan.

Sa mga nagnanasang sumikat, dapat na sinupin ang bahaging timog sa pamamahay… there’s no way to go but up when you’ve done south.

Apoy at mga kulay na pula’t kahel ang nakatalaga sa timog… hindi lang bagong taon kundi kinabukasan ang saklaw dito— angkop na lagyan ng ihawan, fireplace, muwebles na kahoy… mga palamuting matulis o hugis-tatsulok, ay, hugis tatsulok nga pala ang malinamnam na carne sur

Sa timog nakaluklok ang puwerta… na kahit maglabas man ng itlog, madalas na tikom ang labia nito… tahimik… payapa, tiwasay.

Mas kapani-paniwala ang naglalako ng isda, gulay, o kakanin… maghapon man ang bulwak ng bunganga ukol sa inilalakong paninda, tiyak may maipapakitang katibayan ng itinitinda… and that’s a lot of edibility and credibility… so who’s buying hogwash peddled off at all hours?

Pero kapag ganitong bawal na nga ang mga paputok, kahit pulos mintis ang mga paputak, baka sila na ang mapagbalingan ng balanang nasanay sa salaulang paghahasik ng usok at ingay sa hangin sa pagsapit ng bagong taon.

That’s how Filipinoise do it.






Comments

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...