Skip to main content

Pulangga


MAGTALISUYONG sunbird at pulangga (yellow-vented bulbul) ang magkasunod na sumulpot sa dawag ng sipit-banagan sa aming halamanan… signos yata ng tila paurong na usad ng lagalag na Venus sa Scorpio simula Oktubre 8 hanggang Nobyembre 18… aba’y 40 araw na udyok para maglimi ukol sa mga kaliyag, kaliyab, kasuyo, kasabwat, katoto, at iba pang kaniig sa buhay.

Nanunudyo ang dalawang sunbird— mataginting na sweet, sweet, sweet ang kagyat na bati pagkadapo sa nakalaylay na bulaklak ng sipit-banagan… sisimsim sila ng nektar, saka aalis.

Pakitang-gilas lang ang magkabiyak na pulangga, wala silang malalantakan na anumang bungang-kahoy sa aming pananim… baka nga nagsaboy lang ng kamandag o mga punit na gunita— ilan bang inakay at inahing pulangga ang napilas ang katawan sa saltik ko noon?

Paslang na ang inakay na pulangga’t lugmok sa lupa, pero hindi tatantanan ng kasamang ina o ama, aali-aligid na humihikbi… kasama siya ng kanyang inakay na mamamatay.

‘Tindi ng nurturing instinct ng ina at amang pulangga… maglagay ng nakataling inakay sa bukas na hawla, sisiyap ang “ibon mang may layang lumipad, kulungin mo at pumipiglas…” tiyak na dadaluhan, papasukin ng kahit sinong mga magulang ang hawla… at kasamang mabibilanggo ng inakay. Ganoon ang pakana ng isang katiwala ng isa sa mga natutuluyan sa Tagaytay, nakadunghal sa lawa… hindi lang dosenang magtalisuyong pulangga ang mabibitag—ipagbibili ng P70 sampares.

Noon… malakas pa ang purchasing power ng salapi, nasa magkabilang mukha ng bagol ang tao at ibon… karaniwang bayani o taga-ugit ang isang mukha, mandaragit na agila ang kabila. Duling na ang nakasagisag sa singko ngayon—wala nang sigasig ng pag-ugit at sagisag ng pagdagit. Wala nang maliliming halimbawa ng ibon at tao.

Nang mabuntis at naiba ang hubog ng katawan ng pinagpapasasaan, tinuwaran na ng kupal na ‘yon ang kagampang ina… o pumiling pero tinuwaran na ang mga tungkulin bilang padre de pamilya… mag-isa ang ina na kailangang nagpapalaki’t nagtutustos sa bawat kailangan ng musmos… iba talaga ang gawi ng pulangga, hindi na kailangan pang ipagunita ang unang aralin sa larangan ng digmaan mula Bhagavad-Gita… “nakalaan ang isang lunan sa impiyerno sa mga lalaki na sumisira sa tungkuling pampamilya.”

Para makaiwas sa kahihiyan… o kakulangan ng pantustos… o kulang sa kahandaan sa pagiging magulang… o ihahalihaw na sampal sa simbahan ang pagsuway sa patakaran, iiwan sa paanan ng simboryo ang inilaglag na sanggol… iba talaga ang gawi ng pulangga.

Maiiwang nakasalagmak sa lupa ang inakay, ama’t ina… pare-parehong mamamatay na magkasama. That’s nature, so predictably set in wont and want… human nature is a lot difficult to figure out.

Baka may susulpot na makabagong Gregor Mendel, huhugot sa mga mainam na katangian ng pulangga sa pagpapamilya… isasalin sa tao…gene splicing doesn’t need sermons.

Comments

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal