Skip to main content

Asoge


NAGMULA pa sa Paracale, Camarines Norte ang bumili ng ilang pirasong kagamitan para sa kanyang mga tauhan—hindi aakalain na paldong pera ang dala niya sa lukbutan, pulos kaliwaan ang bilihan ng pambomba ng hangin at ilang kilometrong haba ng tubo na dadaluyan ng hangin na pantustos-hininga ng ilang minero na nagdudukal ng mga tipak ng bato’t lupa… na paghahanguan ng madadalisay na ginto.

Asoge pa rin daw ang gamit nila para kumapit ang hilaw na metal… apoy mula suplete ang pandalisay… kumikinang na mumunting tipak ng abo ang hihiwalay, iiwan ng matinding init ng liyab… at sasalin naman sa hangin ang asoge.

Paulit-ulit na sasalin sa hangin ang hindi matuos na bulto ng asoge sa bawat pagdadalisay ng ginto.

Malalanghap, sasalin sa baga, puso’t aagos sa dugo’t lalagak hanggang sa utak… unti-unting mamiminsala. Sinaunang kasabihan: “Kangino ba pakikita ang ginto kundi sa sintu-sinto?”

Paulit-ulit na magsasalya ng ginto sa Bangko Sentral ng Pilipinas ang nakausap na namumuhunan sa minahan sa loob ng bakuran.

Ayon nga sa mga ulat, small scale mining accounts for 80% of gold extraction in the Philippines.

Hindi pa naman siguro namimigat sa asoge ang papawirin sa Paracale, Sibuyan sa Romblon o kahit sa Diwalwal… wala pa marahil kritikal na antas upang sumulpot ang mga kakatwang sakit mula asoge, halimbawa’y mga dispalinghadong mukha, kahila-hilakbot na kakulangan sa mga bahagi ng katawan ng mga isinisilang na sanggol o mga pinsala sa utak at dugo… ganoon ang hatid na panganib ng asoge.

Siguro’y ito ang nakaugnay na pagsablay ng mga pagsisiwalat, pakikipagtalastasan at mga paglalakbay tuwing tila paurong o pabagsak ang manlalakbay na asoge— planet is a Greek word for ‘wanderer’—sa kaitaasan… Mercury goes on retrograde or falling motion 3-4 times yearly.

Nais mapatunayan ang sinasabi noon na kapag ipinahid daw ang asoge sa talampakan ng patay, babangon ito’t manghahabol ng tao. Para mapatunayan kung totoo nga ang ganoon, sinubukan sa isang lamayan… sabi nga, sapiens nihil affirmat quod non probat… pero walang nangyaring makahagalpak-sikmurang halakhakan, himala o habulan… sa mga napanood na lumang pelikula nina Dolphy, Panchito at Chiquito nangyayari ang kalmot-kiliti ng asoge sa talampakan ng bangkay... sa pelikula lang.

Samantala, nakaamba ang Minamata disease at iba pang kahila-hilakbot na sakit mula asoge… pero malaking kabuhayan ang ginto.

Pulos digital thermometers and blood pressure monitors ang ginamit sa ‘kin nang ako’y maospital… ah, a 2008 Department of Health directive calls for the phase out of mercury-containing devices by September 2010…

Nakatanggap kamakailan ng ulat… Omron Healthcare Group, represented here by Collins International Trading Corporation, “was the first to introduce manual and digital blood pressure monitors into the healthcare market and offers innovative products and medical devices for use in sites ranging from hospitals to the home…”

Pero mas matindi pa rin ang halina ng ginto.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...
Post a Comment
Read more

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...
Post a Comment
Read more

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...
Post a Comment
Read more