Skip to main content

Distancia amigo


KARANIWANG nakasupalpal nitong dekada 1960-1970 sa tapalodo ng jeepney ang ganoong tagubilin—distancia amigo.



Sa matinong pagmamaneho kailangang dalawang segundong takbo o katumbas ng kahit apat na sasakyan ang nakapagitang layo. Sapat na raw ang ganoong puwang—ayon sa mga motoring safety experts upang makaiwas o makakuha ng buwelo ang nakabuntot sa iglap na sakuna.



Nakahiligan yata ng mga nagmamaneho sa kasalukuyang panahon ang bisyo ng mga taga-Sodom. Kaya salpak-palpak sa wetpaks, kahit hindi buhol-bulbol ang trapiko.



“Suki” ang tawag sa ganoong kritikal na agwat sa karatedo, aikido, at kendo. Sasablay sa ganoong puwang ang taktika, tiyak mabibigwasan, hindi maiiwasan ang disgrasya. Parang magkatutok-buntot na mga sasakyan o halos magkakadikit na mga domino—kahit isa lang ang laglag, daming damay sa pagbagsak.



Tama talaga ang isang guro ng geopolitics, Karl Haushofer. Natukoy niya ang katuturan ng lebensraum or living space:



“Space is not a vehicle of power. It is power.”



Kahit hindi na mahawa sa kapangyarihan na isinasalin ng kalawakan—mas mahirap nang madamay sa sunog sa gitgitan ng mga hampaslupang pamamahay; mahirap nang makasagap ng alingasaw ng mga kagitgitan sa MRT; nakakapikang madukutan o malamutak ang suso’t tumbong sa siksikan; masakit mahawa sa kagunggungan o anumang sakit ng mga pilit isinisiksik ang sarili sa buhay ng iba…



Batay sa mga naturang halimbawa, hindi po kami naging tagahanga ng mga likhang sining daw nina Tam Austria at Jeff Dizon—na pawang nanggigitata sa anumang iguhit sa lona. Kaya walang nangahas na maghandog sa amin ng kanilang obra.



Ganoon din ang dahilan kaya isinusuka naming ang mapapanood sa TV—pulos nanggigipalpal sa mga nakasupalpal na detalye, hilatsa’t katawan ng tao sa bawat tagpo. No breathing space, living space or power space—kaya hindi rin kami makahinga nang maluwag, parang laging sinasakal kahit nakatunganga lang sa palabas.



Para bang sinalaksakan ng sambatyang pagkain ang lalamunan ng miron… tiyak na hindi makakalunok ni makakalulon. Tiyak na masusuka. Even visual information has to be taken in small doses, in bite-size chunks.



Maidudugtong nga sa natukoy ni Haushofer: “Space is power, lack of it is impotent weakness.”



Sa mga pumalaot saanmang karagatan ng bansa nitong nagdaang mga mahal na araw, sana’y nadama ninyo ang kaloob na kapangyarihan ng kalawakan.



Sa mga nagtungo sa mga ulilang aplaya’t pampang ng lawa o ilog upang magmuni-muni, tiyak na sumalin sa inyo ang taglay na poder mula sa pinuntahang kalawakan.



Sa mga nagsadya sa mga naghuhumiyaw na lawak ng talahib at kugon sa tuktok ng mga bundok, tiyak na nasagap ninyo ang kapangyarihang isinasalin ng ganoong malayang latag ng lupain at papawirin.



Yeah… deep, vast spaces nurture a profound sense of perspective.



Kikitid ang isip, bababaw pa ang unawa sa sikip.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...
Post a Comment
Read more

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...
Post a Comment
Read more

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...
Post a Comment
Read more