MAKAPITIK-BAYAG ang ulat na nangunguna ang Pilipinas sa kabaklaan sa buong Asia. Baka maiugnay ang pangunguna ng bansa sa buong rehiyon pati sa kabulukan sa gobyerno.
May matinong halimbawa sa kalikasan. Walang alanganin ang kasarian sa lipi ng tilapia (Tilapia nilotica, T. brassica). Nagiging lalaki ang babaeng tilapia kapag kulang ang bilang ng kalalakihan sa pulutong. Nagiging babae ang lalaking tilapia kung kulang ang kababaihan. Karaniwang isang lalaki bawat limang babae ang kailangan sa pulutong para sa mainam na paglago nito.
Oops: Kabilang ang tilapia sa mga hayup na may gulugod. Vertebrate. Mas marami raw aligi ang alimango, talangka o alimasag na bakla. Teka, kabilang ang mga ito sa mga animal na walang gulugod- invertebrate.
Nabanggit ng balikbayang pinsan Sonny Ampil na may mga lokal na bakla na dumadayo sa Gitnang Silangan. Nagpapabarukbok sa kapwa bakla para sa dagdag na kita. Doon kasi, mabigat na parusa sa bulsa ng lalaki ang mag-asawa. Matindi ang presyo ng dote sa kasal. Kasunduang kalakalan ang pagtumbas ng mataas na halaga sa babae. Doon: sa mga maykaya't mariwasa ang karapatang lumago't makarami - kaya sapilitang nababakla ang karamihan sa mga Arabobo't Arabogli.
Hindi ganoong kalagayang panlipunan ang umiiral sa ating bansa na magtutulak sa kabaklaan. Isa pa'y napakaganda ng Pilipina. Mahirap pantayan ang kariktan at halina. Nakaka-TL. True love, tulo-laway, todo-libog. Ikalawa'y mahirap pangatawanan ang pagiging babae. Hindi lang sa pagiging kaakit-akit kundi sa mga ginagampanan niyang tungkulin. Sa tahanan. Pati sa lipunan.
Ah, sa akdang 'The Left Hand of Darkness' ni Ursula K. Le Guin umiiral ang iglap na pagpapalit kasarian. Patas ang laban. Nagiging lalaki ang babae para lahian ang kabiyak. Nagiging babae ang lalaki - para ipatikim sa katawan ang hirap ng pagbubuntis. Pati panganib ng panganganak. Hangad ng akda ang mas mahigpit na gagap sa mga takdang alituntunin ng lipunan sa lalaki't babae. Sa tahasang pagpapakatao.
Isang kaibigan ang naggiit na ang lipunang Pilipino ay hindi patriarchy o lipunan na amang lalaki ang pinuno't tagapamahala. Matriarchy daw ang umiiral sa bansa - ina ang talagang kinikilalang pinuno't tagaugit. Hindi raw matanggap ng kalalakihan ang ganitong kalagayan.
Tanda ng paghihimagsik o malalim na inseguridad sa matriarchy: pambababae o marahas na krimen kontra kababaihan. Kahit makarami ng naikakama ang mahilig, talagang hindi pa rin mapasubalian ang kapangyarihan ng pinunong ina na sumasaklaw sa lalaki. Nanalo man sa maraming sagupaan o sexual conquests, talunan pa rin sa digmaan.
Talunan man, ipagpipilitan pa rin sa pamamagitan ng physical or verbal abuse sa asawa o anak na babae. Pinakagarapal na sintomas ng sagad-kaluluwang kahinaan at kabobohan: rape at sexual assault.
Iginiit din ng kaibigang Linda Halili: Cop-out option at pinakatalamak na sintomas ng kawalan ng kakayahan para magpakalalaki ang kabaklaan. Sa halip na maunawa at tahasang magagap ang katuturan ng sariling kasarian at pagkatao, gagagarin na lang ng nag-aalangan ang matriarch figure. Makikisuno sa anino ng babae.
Posibleng palatandaan ng pihit sa kaisipan at gawi ng pamumuhay - o paradigm shift -- ang pamamayagpag ng kabaklaan sa bansa. Nabalbal ang wika, nagiging popular ang swardspeak o usap-bading sa mass media lalo na sa entertainment industry. Sabi nga'y by their fruits ye shall know 'em. Okey kung mas naging mahusay ang ating pagkatao sa kabaklaan. Fine if rampant homosexuality improved our plight as a nation, as a people.
Kinutuban nga ang anak kong babae na baka maglaladlad daw ako ng kapa. Kasi'y isa kong kasabayan sa panulat ang humiwalay sa asawa't anak. Bahagyang nagladlad.
Tinurol natin ang umiiral na kaisipan ukol sa gender identity crisis. Sa Freudian psychology, man crawls to the level of beasts or insists on being an asshole instead of claiming his humanity. Sa Jungian psychology, man is a god reduced to the level of humanity but he continues to reclaim his divinity. Kay Jung ako.
Anang isang bakla sa psychiatrist: "Sapul pagkabata, feel ko na na ako'y babae. Kaya ako'y babae. Babaeng-babae. 'Yan ang katotohanan."
Pakli ng psychiatrist: "Since childhood, my feelings tell me I am God. Ergo, I am God. I really am God. And that's the truth."
Sakaling magladlad ang Mangkokolum, tiyak na ganito ang ibubunyag: "I am god myself. Made in the image of God, mwa-ha-ha-haw!"
May matinong halimbawa sa kalikasan. Walang alanganin ang kasarian sa lipi ng tilapia (Tilapia nilotica, T. brassica). Nagiging lalaki ang babaeng tilapia kapag kulang ang bilang ng kalalakihan sa pulutong. Nagiging babae ang lalaking tilapia kung kulang ang kababaihan. Karaniwang isang lalaki bawat limang babae ang kailangan sa pulutong para sa mainam na paglago nito.
Oops: Kabilang ang tilapia sa mga hayup na may gulugod. Vertebrate. Mas marami raw aligi ang alimango, talangka o alimasag na bakla. Teka, kabilang ang mga ito sa mga animal na walang gulugod- invertebrate.
Nabanggit ng balikbayang pinsan Sonny Ampil na may mga lokal na bakla na dumadayo sa Gitnang Silangan. Nagpapabarukbok sa kapwa bakla para sa dagdag na kita. Doon kasi, mabigat na parusa sa bulsa ng lalaki ang mag-asawa. Matindi ang presyo ng dote sa kasal. Kasunduang kalakalan ang pagtumbas ng mataas na halaga sa babae. Doon: sa mga maykaya't mariwasa ang karapatang lumago't makarami - kaya sapilitang nababakla ang karamihan sa mga Arabobo't Arabogli.
Hindi ganoong kalagayang panlipunan ang umiiral sa ating bansa na magtutulak sa kabaklaan. Isa pa'y napakaganda ng Pilipina. Mahirap pantayan ang kariktan at halina. Nakaka-TL. True love, tulo-laway, todo-libog. Ikalawa'y mahirap pangatawanan ang pagiging babae. Hindi lang sa pagiging kaakit-akit kundi sa mga ginagampanan niyang tungkulin. Sa tahanan. Pati sa lipunan.
Ah, sa akdang 'The Left Hand of Darkness' ni Ursula K. Le Guin umiiral ang iglap na pagpapalit kasarian. Patas ang laban. Nagiging lalaki ang babae para lahian ang kabiyak. Nagiging babae ang lalaki - para ipatikim sa katawan ang hirap ng pagbubuntis. Pati panganib ng panganganak. Hangad ng akda ang mas mahigpit na gagap sa mga takdang alituntunin ng lipunan sa lalaki't babae. Sa tahasang pagpapakatao.
Isang kaibigan ang naggiit na ang lipunang Pilipino ay hindi patriarchy o lipunan na amang lalaki ang pinuno't tagapamahala. Matriarchy daw ang umiiral sa bansa - ina ang talagang kinikilalang pinuno't tagaugit. Hindi raw matanggap ng kalalakihan ang ganitong kalagayan.
Tanda ng paghihimagsik o malalim na inseguridad sa matriarchy: pambababae o marahas na krimen kontra kababaihan. Kahit makarami ng naikakama ang mahilig, talagang hindi pa rin mapasubalian ang kapangyarihan ng pinunong ina na sumasaklaw sa lalaki. Nanalo man sa maraming sagupaan o sexual conquests, talunan pa rin sa digmaan.
Talunan man, ipagpipilitan pa rin sa pamamagitan ng physical or verbal abuse sa asawa o anak na babae. Pinakagarapal na sintomas ng sagad-kaluluwang kahinaan at kabobohan: rape at sexual assault.
Iginiit din ng kaibigang Linda Halili: Cop-out option at pinakatalamak na sintomas ng kawalan ng kakayahan para magpakalalaki ang kabaklaan. Sa halip na maunawa at tahasang magagap ang katuturan ng sariling kasarian at pagkatao, gagagarin na lang ng nag-aalangan ang matriarch figure. Makikisuno sa anino ng babae.
Posibleng palatandaan ng pihit sa kaisipan at gawi ng pamumuhay - o paradigm shift -- ang pamamayagpag ng kabaklaan sa bansa. Nabalbal ang wika, nagiging popular ang swardspeak o usap-bading sa mass media lalo na sa entertainment industry. Sabi nga'y by their fruits ye shall know 'em. Okey kung mas naging mahusay ang ating pagkatao sa kabaklaan. Fine if rampant homosexuality improved our plight as a nation, as a people.
Kinutuban nga ang anak kong babae na baka maglaladlad daw ako ng kapa. Kasi'y isa kong kasabayan sa panulat ang humiwalay sa asawa't anak. Bahagyang nagladlad.
Tinurol natin ang umiiral na kaisipan ukol sa gender identity crisis. Sa Freudian psychology, man crawls to the level of beasts or insists on being an asshole instead of claiming his humanity. Sa Jungian psychology, man is a god reduced to the level of humanity but he continues to reclaim his divinity. Kay Jung ako.
Anang isang bakla sa psychiatrist: "Sapul pagkabata, feel ko na na ako'y babae. Kaya ako'y babae. Babaeng-babae. 'Yan ang katotohanan."
Pakli ng psychiatrist: "Since childhood, my feelings tell me I am God. Ergo, I am God. I really am God. And that's the truth."
Sakaling magladlad ang Mangkokolum, tiyak na ganito ang ibubunyag: "I am god myself. Made in the image of God, mwa-ha-ha-haw!"
Comments