Skip to main content

सिएते palabras


TAGACATAGA… that trots out a genome sequence spelled in letter codes G, A, T, C-- the blueprint of life, likely, as some inspired geneticists point up, “the mind of God.”

Kutob lang naman na tumatagos hanggang hibla’t himaymay ng laman ang mga kataga na nakagawiang gamitin sa pamamahayag, sa pakikitalastasan, sa paghalukay ng isipan… language is a tool and recent findings show that inept or deft usage of tools can shape the individual within and without… there is formation in in-formation.

Gano’n ang nagkukubling katotohanan sa iginiit ni Lewis Carroll, “we use words, words use us.”

May taga marahil ang mga kataga… kaya may mga tinatawag na pangungusap ng kapangyarihan, words that can unleash thaumaturgy and wonders… words that can heal. Or even kill.

Sa The White Plague ni Frank Herbert, “pinihit” ng isang molecular biologist ang mga c,a,t,a,g,a sa pinakaubod at buod ng himaymay ng laman… saka ipinamudmod sa buong daigdig sa pamamagitan ng perang papel ang binagong kaalaman na tatagos sa laman… at halos nalipol ang mga babae… yeah, there’s gene tinkering in genocide.

Meron din namang iba pang kataga na tumatagos sa kalamnan ng mga dilag… but the likes of this old geezer isn’t inclined to be romantic or rheumatic… baka sa halip na apuntahan ng gayuma, tamaan pa kayo ng rayuma…

Totoong may orasyon o bulong na pampalubag, panglumay… at pampaliyab ng puso’t puson… natunghayan nga ang kalipunan ng mga pangungusap na ‘yon mula sa isang aklat na iniingatan sa kanyang baul ng isang yumaong abuelo… kaya pala humayo’t nakarami kahit hindi matatawag na simpatiko’t kuwago, este, guwapo.

Fahrenheit 451, that’s kindling temperature for paper to burn, ‘yon ang sinapit ng naturang iniingatang aklat ng abuelo… kaya nga noon napaglimi na dapat palang mas matindi pa ang pag-iingat at pagsisinop sa pananalita, sa pangungusap… sa pagtaga ng mga kataga. Dapat palang ingatan hanggang sa puso’t isipan.

Mauungkat din kasi ngayong semana santa ang iba’t ibang katuturan sa huling pitong pangungusap ng Manunubos… sangkatutak na namang sermon at pangangaral ang aalimbukay, lalo pa ngayong matindi’t nakakarindi ang lobbying ng Simbahan kontra reproductive health bill… kailangang bumaru… oops, humarurot kayo nang makarami.

Iba naman kasi ang nahalungkat naming binibigkas sa pagsasanay ng qigong… matatawag din na siete palabras, kabilang ang isa na akma sa reproductive health, para makaiwas sa mga kapansanan at karamdaman sa mga ari-ariang natitinag… kabilang na ang prostate cancer, erectile dysfunction, at kawalan ng katas sa palabas, ehehek, palabras.

Magkatunog ang kataga mula China—paslang, pasilang… life and death denoted by ah, so similar strokes of a picture word whose significance was divined and put to work by a molecular biologist in a Frank Herbert novel…

Kata. Taga. Kataga.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...
Post a Comment
Read more

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...
Post a Comment
Read more

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...
Post a Comment
Read more