KABILANG yata kami sa natutuwa sa ulat ukol sa nagbabantang sungit ng panahon— iyong ulan na may kasabwat na mga kulog at kidlat. Lalo na kapag tuloy lang ang banta.
Inaasahang hahagupit ang buhos ng La Niña ngayong tag-araw. Tinatayang dalawang buwan ang singkad. Maulap. Maulan. Karaniwang sa mga dakong hilagang silangan ng kapuluan, mga bahaging nakaharap sa Pacific Ocean, nakalilim sa anino ng mga kawing na bundok Sierra Madre. Doon karaniwang nagsusungit ang panahon.
“Masungit” ang nakagawiang taguri sa tila alkitrang dagim sa papawirin—na nauuwi sa bayo ng bagyo’t baha. Pero kailangan ng madalas na hilamos ng ulan at lamukos ng unos sa Sierra Madre. Para may makalap na tubig na itutustos na 90% ng pangangailangan sa tubig ng Metro Manila at patubig sa mahigit 5,000 ektarya ng gulayan at palayan sa ilang lalawigan ng Gitnang Luzon. Kabuhayan ang katumbas ng “masungit” na panahon.
Magugunitang may ilang taon na dumanas ang Metro Manila ng tagtuyot at kakapusan sa tubig. Kulang sa tubig? Mababaho tayo. Todo saganang tubig—mababaha tayo.
Hindi marahil tayo kakapusin sa tubig kung huhulagpos sa dating pihit ang mundo, sabi nga’y kung magkikibit-balikat si Atlas na pumapasan sa daigdig. Iglap na napalayo sa anggulo na todo-paligo sa araw ang mismong tropiko. Nalipat ang axis (say, from a meeting point in the x and y axes to a new point) ng daigdig. Dating daigdig, bagong kalagayan na magtatakda ng panibagong panahon. Sige, mangarap tayo!
Lipat pati equator—and we’re equated off that sun-scorched zone. Biglang-bigla nahanay bilang temperate zone—apat na panahon na ang iiral sa Pilipinas! Sa taglamig, maiimbak ang milyong toneladang yelo sa kabundukan ng Cordillera, Caraballo, Pinatubo, Arayat, Makiling, Sierra Madre’t iba pa. Kahit pa tag-araw, mananatiling nakaimbak ang yelo sa tuktok ng mga naturang kawing ng bundok—unti-unti lang na matutunaw para ipantustos sa kapatagan. Lutas na lubusan ang water shortage sakaling magkibit-balikat si Atlas…
Baka hindi na rin tayo magkukumahog sa mga lupaing may niyebe para humimod ng greenbacks, green card, at greener pastures.
Ah, love of one’s homeland manifests in two extremes. One’s so-called patriotism, the refuge of rogues, scoundrels, and scalawags. Symptoms of such pestilence may include, as shown by a fine gentleman, the offer of legal counsel and unstinted support to a boxing icon who sired a love child but has given much pride, touched off a unity of couch potatoes infesting the country.
The other extreme is honest-to-arcane agronomy which reasonably rhymes with astronomy. The odd patterns of stars and planets, the shifts in phases of the moon are taken into account in tending to crops while nurturing soil fertility.
This affliction’s extreme. Yet, is oddly benign and often the warren of hermits, Cistercian monks, dogs of God called Dominicans, lamas, and a melange of oddballs whose lips are shut most of the time to allow the hands, heart, and head to gambol in the currents of earth. Their sense of humus, being human and humor can be a contagion.
Silang nagsisinop ng lupang kanilang tinitindigan ang kadalasang nakasubaybay sa pihit ng panahon, pati na ang pagbabasa sa anumang nakasaad na kalatas sa kaitaasan. May panahon para sa lahat ng bagay, sa bawat gawain.
Marahil, nagsisimula ang matinong paninindigan sa pagyayaman at pangangalaga ng mga mapapakinabangan sa kahit kapirasong lupalop na kinatitindigan. Hindi na sila tatanaw saanmang ibayo upang maghagilap ng higit na lunting pastulan. Sisinupin nila ang sariling lupain.
Sa sariling sinop at sikap lalawak ang luntian sa kanilang paligid. The grass could be grown greenest in this pasture.
Inaasahang hahagupit ang buhos ng La Niña ngayong tag-araw. Tinatayang dalawang buwan ang singkad. Maulap. Maulan. Karaniwang sa mga dakong hilagang silangan ng kapuluan, mga bahaging nakaharap sa Pacific Ocean, nakalilim sa anino ng mga kawing na bundok Sierra Madre. Doon karaniwang nagsusungit ang panahon.
“Masungit” ang nakagawiang taguri sa tila alkitrang dagim sa papawirin—na nauuwi sa bayo ng bagyo’t baha. Pero kailangan ng madalas na hilamos ng ulan at lamukos ng unos sa Sierra Madre. Para may makalap na tubig na itutustos na 90% ng pangangailangan sa tubig ng Metro Manila at patubig sa mahigit 5,000 ektarya ng gulayan at palayan sa ilang lalawigan ng Gitnang Luzon. Kabuhayan ang katumbas ng “masungit” na panahon.
Magugunitang may ilang taon na dumanas ang Metro Manila ng tagtuyot at kakapusan sa tubig. Kulang sa tubig? Mababaho tayo. Todo saganang tubig—mababaha tayo.
Hindi marahil tayo kakapusin sa tubig kung huhulagpos sa dating pihit ang mundo, sabi nga’y kung magkikibit-balikat si Atlas na pumapasan sa daigdig. Iglap na napalayo sa anggulo na todo-paligo sa araw ang mismong tropiko. Nalipat ang axis (say, from a meeting point in the x and y axes to a new point) ng daigdig. Dating daigdig, bagong kalagayan na magtatakda ng panibagong panahon. Sige, mangarap tayo!
Lipat pati equator—and we’re equated off that sun-scorched zone. Biglang-bigla nahanay bilang temperate zone—apat na panahon na ang iiral sa Pilipinas! Sa taglamig, maiimbak ang milyong toneladang yelo sa kabundukan ng Cordillera, Caraballo, Pinatubo, Arayat, Makiling, Sierra Madre’t iba pa. Kahit pa tag-araw, mananatiling nakaimbak ang yelo sa tuktok ng mga naturang kawing ng bundok—unti-unti lang na matutunaw para ipantustos sa kapatagan. Lutas na lubusan ang water shortage sakaling magkibit-balikat si Atlas…
Baka hindi na rin tayo magkukumahog sa mga lupaing may niyebe para humimod ng greenbacks, green card, at greener pastures.
Ah, love of one’s homeland manifests in two extremes. One’s so-called patriotism, the refuge of rogues, scoundrels, and scalawags. Symptoms of such pestilence may include, as shown by a fine gentleman, the offer of legal counsel and unstinted support to a boxing icon who sired a love child but has given much pride, touched off a unity of couch potatoes infesting the country.
The other extreme is honest-to-arcane agronomy which reasonably rhymes with astronomy. The odd patterns of stars and planets, the shifts in phases of the moon are taken into account in tending to crops while nurturing soil fertility.
This affliction’s extreme. Yet, is oddly benign and often the warren of hermits, Cistercian monks, dogs of God called Dominicans, lamas, and a melange of oddballs whose lips are shut most of the time to allow the hands, heart, and head to gambol in the currents of earth. Their sense of humus, being human and humor can be a contagion.
Silang nagsisinop ng lupang kanilang tinitindigan ang kadalasang nakasubaybay sa pihit ng panahon, pati na ang pagbabasa sa anumang nakasaad na kalatas sa kaitaasan. May panahon para sa lahat ng bagay, sa bawat gawain.
Marahil, nagsisimula ang matinong paninindigan sa pagyayaman at pangangalaga ng mga mapapakinabangan sa kahit kapirasong lupalop na kinatitindigan. Hindi na sila tatanaw saanmang ibayo upang maghagilap ng higit na lunting pastulan. Sisinupin nila ang sariling lupain.
Sa sariling sinop at sikap lalawak ang luntian sa kanilang paligid. The grass could be grown greenest in this pasture.
Comments