Skip to main content

Matapos ang unos

BARAKONG KAPE na may kanaw na gatas ang agos ng apaw na ilog, may hilang butil ng banlik, samut-saring halimuyak, layak. Pati mga isda't hipong natulingag. Minsan, may tangay ding ahas, bayawak, manok, kambing, biik. Kung anu-anong nahagip sa halihaw ng hangin at ulan.

Masarap ang adobong ahas sa kakang gata. Malinamnam ang laman ng bayawak na tinuyo sa alagaw, bawang at tanglad. Banayad na humahagod sa puso ang kikislap sa isip na mga lutuin—the way to a man's heart is through his stomach. Cogito ergo dimsum... Oo, 'haplos sa puso' ang katuturan ng dim sum.

Buhos-baha ng biyaya ang maaaring masipat sa ganitong haplit-haplos ng panahon — alinman sa 20 unos na nakatakdang rumagasa sa bansa bawat taon upang magdilig o mangwasak ng pananim, magtipon ng tubig sa mga imbakang dam. Sa saganang tubig, mababaha tayo; sa katiting na tubig, mababaho tayo.

Nakatukod ang pagtindig, pilit binubuwag sa suwag ng agos sa gilid ng ilog, paulit-ulit na isusulsol sa ilalim ang pinagkrus na tagdang kawayan na may lambat na kulambo. Kailangang maging matatag ang tindig pati sa sakmal ng pulikat at lamig.

Ganito yata ang talagang pagtindig — 'yung paninindigan. Laging palaban sa suwag ng agos. Nalulunod ang laging umaayon sa agos. Tinatangay. Ni hindi masusukat ang tatag ng sariling paa. Kapag pasalungat sa unday ng agos, maihahalukay pasuklay ang lambat sa tubig. Matatahip anumang mahagip.

Ah, luluksong tukso sa hapag ngayong tag-unos ang tinapa, tuyo o sardinas na itutuwang sa umuusok na kanin. Kahit sinapaw na murang talbos ng lubi-lubi. O pinasingawang talbos ng kamote't murang okra't talong — idildil sa bagoong isda na may katas ng dayap at siling labuyo. O sa balaw-balaw — burong isda.

Iba ang malalantakan. Santimba ang kapalit ng humihiyaw na hapdi sa balikat at tuhod sa 2-3 oras na pagsuyod ng lambat sa agos ng umapaw na ilog. Timbang namumuwalan sa hipon, ulang, katang, bulig, bakuli, gurami't hito. Mga 2-3 araw din na magpapasasa sa pangat, pesa, ihaw, sigang, paksiw. Fish be with you. Isdabest!

Kahit halos pumutok ang baga at dibdib sa todo hingal at pagal, madalas kong paunlakan ang anyayang tukso ng dumaang unos. Para sukatin ang tatag ng sariling tuhod na marahas na pinapaluhod sa bigwas at bagwis ng agos.

May matining na tiwasay sa balintataw ng unos — payapang payapa doon. Doon ako nagaganyak lumusong. Lagi't laging lulusong.

Nawa'y sumanib sa ating pagkilos ang mapagpalang kamay ng Diyos!

Comments

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...