Skip to main content

Katha wang

SA wikang Thai natalisod sa katagang “katha.” Katumbas pala ng mantra, oracion, dasal o panalangin na inuusal… may bisa pala para makamit ang anumang ninanais. May katha para matuhog ang dilag na nililiyag. May katha upang maging kaakit-akit sa paningin ng balana. Mayroon din para magkamal ng magandang kapalaran o maging magaang ang kabuhayan.

 Nasumpungan din ang “katha” mula wikang Sanskrit. “Kamatayan” naman ang kahulugan. Katunayan, ang “Kamatayan na Tagapagturo” ang tuwirang kahulugan ng banal na aklat ng Persia na “Katha Upanishad.”

“Hari” ang katumbas ng “wang” sa salitang Chino—naging “Juan” nga sa Nueva Ecija ang apelyido ng mas nakararaming bilang ng mga Chino, kaya hindi maipagkakaila ang malalim na agos ng kalinangan at gawing China sa naturang lalawigan…

Sa dalawang kataga na pinagsanib—katha wang, katawan—mauungkat ang tahasang pag-iral at paghahari ng mga panalangin sa kabuuan ng katawan… tiyak mauulinig ang alingawngaw ng Banal na Kasulatan, “at ang Kataga ay nagkatawang-lupa at tumahan sa atin.”

Kidlat na liliyab sa isip ang katotohanan—tala-talaksan o bunton-bunton ng kataga talaga ang tinataglay ng mga himaymay ng laman sa ating katawan! ‘Yan siguro ang dahilan kaya matindi ang bisa ng dalangin… pati na karaniwang pangungusap. Tumatalab sa laman. Tumatagos sa buto.

Paniniyak ni Lewis Carroll: “Gumagamit tayo ng mga salita katulad ng paggamit ng mga salita sa atin.” Sa madaling salita, bungkos lang tayo ng mga salita.


At inuungkat natin sa ating katawan kung anu-ano ang mga ibinuhos, isinalin na mga dalangin upang higit pang tumingkad ang mahika ng mga pagpintig, kislot at kilos ng… ah, katawan.

Inaantig, pinupukaw, inuuntag natin ang katawan ng iba sa pamamagitan ng mga salita na—oo nga—nagkiwal din, nakasalansan na tila mga gusali o mga istruktura sa kani-kanilang katawan.

‘Yun ang hinahanap ng inyong imbing lingkod sa samut-saring katawan na, sabi nga’y, kanyang nakadaupang-ari… mga kataga’t pangungusap na maglalahad ng kabuluhan at katuturan ng kanilang buhay.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ALAMAT NG TAHONG

SAKBIBI ng agam-agam sa kalagayan ng butihing kabiyak-- at kabiyakan, opo-- na nakaratay sa karamdaman, ang pumalaot na mangingisda ay napagawi sa paanan ng dambuhalang Waczim-- isang bathala na nagkakaloob sa sinuman anumang ibulwak ng bibig mula sa bukal ng dibdib. Pangangailangan sa salapi na pambili ng gamot ng kapilas-pusong maysakit ang nakasaklot sa puso ng matandang mangingisda. 'Di kaginsa-ginsa'y bumundol ang kanyang bangka sa paanan ng Waczim. Kagy at umigkas ang katagang kimkim noon sa kanyang dibdib: "Salapi!" Bumuhos ng salapi-- mga butil at gilit ng ginto-- mula papawirin. At halos umapaw sa ginto ang bangka ng nagulantang na mangingisda, walang pagsidlan ang galak, at walang humpay ang pasasalamat sa mga bathala. Nanumbalik ang kalusugan ng kabiyak ng mangingisda. At lumago ang kabuhayan, naging mariwasa ang magkapilas-puso na dating maralita. Nilasing ng kanyang mga dating kalapit-bahay ang mangingisda-- na hindi ikina...
Post a Comment
Read more

Cal y canto con camote

FENG shui (literally, wind water flow) lore has it root crops embody a hidden store of treasures. Say, a local food conglomerate needs yearly 35,000 metric tons of cassava for livestock feed-- the available local supply falls short of 13,000 tons. Cassava granules sell for around P9 a kilo. Demand for the same root crop to be used in liquor manufacturing is hitting above the roof. Why, raising cassava is a no-brainer task— this is one tough crop that can grow in the most hostile patches of earth, providing sustenance for ages to dwellers in sub-Saharan parts of Africa. While the hardy cassava is nearly pure starch, the lowly sweet potato or kamote is considered by nutritionists as a super food, the most nutritious of all vegetables— kamote levels of Vitamin A are “off the charts, rich in antioxidants and anti-inflammatory properties.” A fist-sized kamote can supply a day’s dose of glucose to fuel the brain, muscles, and organs, so they claim. Count the country lucky...
Post a Comment
Read more

Wealth garden

‘TWAS CRUEL as smashing a budding green thumb: some years back, an abuela warned me about letting any clump of katigbi (Job’s tears or Coix lachrymal jobi for you botanists) from growing in our homeyard. That grass with rapier-like leaves that smelled of freshly pounded pinipig supposedly invited bad luck and sorrows—why, that biblical character Job wailed and howled a lot, didn’t he? (But was later rewarded with oodles of goodies, wasn’t he?) Then, I came across some arcane text that practically goaded folks to grow katigbi in their gardens—why, there’s a starchy kernel wrapped shut in the seed’s shiny coat. A handful or more of kernels could be cooked as porridge. Too, one could whisper a wish upon seven seed pods, throw ‘em pods in running water—a river or stream—and the wish would be granted! I was warned, too, about planting kapok or talisay trees right in the homeyard—these trees form a cross-like branching pattern. Pasang-krus daw ang bahay na kalapit sa puno ng kapok, tal...
Post a Comment
Read more